Inleiding
HiBO Breda (Hulp in Bijzondere Omstandigheden) is een organisatie die noodhulp kan bieden aan mensen die door bijzondere omstandigheden in acute financiële problemen zijn geraakt. Een krappe uitkering met te hoge vaste lasten, tegenslagen in het leven, faillissement, dakloosheid, een lichamelijke of geestelijke beperking, een zorgwekkende relatie of gezondheid kunnen oorzaken zijn voor het ontstaan van financiële nood en schulden. Schulden die soms oplopen tot urgente betalingsproblemen met funeste gevolgen voor het gezin en het huishouden.
Er zijn tal van maatschappelijke organisaties die deze mensen dan hulp bieden en begeleiden, daarbij gebruikmakend van de mogelijkheden die de samenleving met zijn talrijke voorzieningen biedt. Maar een hulpverlener weet soms ook niet meer waar het geld vandaan te halen om de hulpverlening en het hulpplan uit te voeren. Onder zulke uitzonderlijke omstandigheden kloppen veel hulpverleners aan bij HiBO, Hulp in Bijzondere Omstandigheden. Ze vragen onze stichting om financiële middelen voor het oplossen van de nood van hun cliënt. Zo ondersteunt de stichting de hulpverlening aan inwoners van Breda, Alphen-Chaam en Baarle-Nassau.
Doelstelling en kerntaken
Ontstaansgeschiedenis
De economische crisis rond 1930 leidde tot grote werkloosheid en armoede. Besloten werd tot de oprichting van een Nationaal Crisis Comité met plaatselijke afdelingen. In Breda richtten notabelen en charitatieve instellingen samen zo’n afdeling op. Op 18 mei 1936 werd deze omgezet in de huidige stichting Hulp in Bijzondere Omstandigheden Breda. Na de oorlog volgde onder leiding van de toenmalige wethouder Sociale Zaken een doorstart als Commissie van Samenwerking. Hierin werkten gemeente, maatschappelijk werk en particuliere fondsen samen. De invoering van de Algemene Bijstandswet in 1965 leek dit soort stichtingen overbodig te maken. Vele stichtingen in het landen werden dan ook opgeheven. De stichting HiBO ging echter door.
HiBO in de huidige tijd
Dat het bestaan van de HiBO nog steeds noodzakelijk is, blijkt uit de berichtgeving via kranten, de televisie en de sociale media met hun berichten en signalen van stijgende armoede in Nederland. Ook is er zorg om de scheve constructies om betalingsachterstanden weg te werken. In de ruim 150 aanvragen per jaar lezen we over uitsluiting van hen die alleen zijn komen staan, zij die vastlopen in zichzelf en de samenleving, verdwaald raken in de bureaucratie, zij die niet kunnen lezen en buiten de digitale samenleving staan en zij die de valkuilen van de consumptiemaatschappij niet voorzien.
Uit de dagelijkse praktijk blijkt dat HiBO nog steeds maatschappelijk relevant is. Wij verwachten dat HiBO ook in de toekomst een belangrijke rol zal moeten vervullen als sociaal-financieel noodfonds voor mensen die financieel vastlopen in een samenleving die complex is en waar veel onzekerheid heerst over het toekomstperspectief.
Artikel 2 van de Statuten
|
Organisatie en bestuur
De bestuursleden van HiBO zijn afkomstig uit diverse geledingen van de maatschappij (onder meer vanuit de gemeente, het onderwijs en de diaconie en caritas van de kerken). Het is een werkbestuur waarbij het regelen van de bestuurszaken, het beoordelen van aanvragen en de administratieve verwerking in één hand zijn. Het bestuur is voor spoedaanvragen direct beschikbaar. Het bestuur vergadert eens per maand.
HiBO werkt uitsluitend met vrijwilligers. Noch bestuursleden, noch adviseurs of eventuele medewerkers ontvangen enigerlei vorm van beloning of vergoeding voor hun werkzaamheden. HiBO maakt voor haar vergaderingen, kopieerwerk e.d. dankbaar gebruik van gratis ter beschikking gestelde faciliteiten van de gemeente Breda en het Instituut voor Maatschappelijk Welzijn (IMW). De bestuurs- en bureaukosten betreffen alleen wat postzegels, enveloppen, bankkosten e.d. De overheadkosten blijven daardoor beperkt tot een minimum.
Gelet op de huidige samenstelling van het bestuur wordt de komende jaren ingezet om nieuwe bestuursleden te werven. Hierbij wordt ingezet op verjonging en kennis vanuit de geestelijke gezondheidszorg, licht verstandelijke beperkten en woningcorporaties.
Op onze website staat een overzicht van de huidige samenstelling van het HiBO bestuur.
Inkomsten & Uitgaven
Inkomsten van HiBO
Hoewel de stichting geen eigen vermogen heeft, kunnen we toch steeds giften aan mensen in acute financiële nood blijven verstrekken. Gelukkig zijn er veel organisaties, particulieren en bedrijven die de noodzaak van ons werk onderschrijven. HiBO ontvangt verschillende donaties van voormalige Bredase zorginstellingen zoals een opgeheven bejaardenhuis, een ziekenhuis en twee weeshuizen. Ook ontvangen we gelden van kerken, het bedrijfsleven, particulieren en een jeugdfonds. Daarnaast zijn er landelijke particuliere fondsen die ons financiële middelen verstrekken waarmee we andermans nood kunnen verlichten.
HiBO is een Algemeen Nut Beogende Instelling, hetgeen fiscaal gunstig is voor de stichting. Maar ook voor hen die aan onze stichting schenkingen doen. HiBO staat uiteraard graag open voor nieuwe donateurs en zoekt actief naar het vergaren van inkomsten om de minderbedeelden met urgente noden bij te kunnen staan.
Uitgaven van HiBO
HiBO verstrekt giften aan hulpverleners ten behoeve van mensen, waarvan duidelijk is dat ze in urgente financiële nood zijn geraakt. HiBO draagt ook bij aan de crisisuitgaven door het Instituut voor Maatschappelijk Welzijn Breda (IMW), waaronder de zogenaamde broodnood.
Verantwoording over de uitgaven wordt gedaan naar de diverse donateurs, zodat zij geïnformeerd zijn/blijven over de inzet van de middelen die zij hebben gedoneerd.
Netwerkpartners
Zoals HiBO in Breda zijn er in het land meer noodhulpfondsen. Bijvoorbeeld in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Leiden, Zwolle, Waalwijk, Enschede en Almere. Samen met al die noodhulpfondsen is HiBO verenigd in de Stichting Samenwerking voor Urgente Noden. HiBO, opgericht in 1936, heeft van al die stichtingen de oudste stichtingsdatum.
Tot onze partners rekenen we onder meer: Amarant, GGZ Breburg, impegno, IMW, MEE West Brabant, Prisma, SMO/Housing First, Villa Boerebont, WIJ-Zorg voor Elkaar
Het is onze ambitie de bekendheid van HiBO te vergroten door regelmatig bij hulpverlenende instellingen een presentatie te organiseren.
Vereisten en beoordelingsproces
Vereisten voor aanvragen
Alleen erkende hulpverleners, in de breedste zin van het woord, kunnen aanvragen indienen. Deze hulpverlener dient een aanvraagformulier te downloaden en in te vullen. In de aanvraag dient duidelijk gemaakt te worden:
- hoe het gevraagde onderdeel uitmaakt van een hulpverleningsplan;
- waarom de cliënt niet in staat is het gevraagde zelf te betalen of te verkrijgen;
- waarom er sprake is van een bijzondere situatie;
- waarom geen beroep kon worden gedaan op wettelijke voorliggende voorzieningen;
- dat de cliënt woonachtig is in Breda, Alphen Chaam of Baarle Nassau.
De hulpverlener brengt zijn cliënt op de hoogte dat HiBO over de aanvraag in overleg kan treden met gemeentelijke instellingen en/of andere instellingen voor hulp- en dienstverlening, of met één of meer landelijke fondsen, en dat HiBO de ontvangen gegevens 5 c.q. 7 jaar zal bewaren. De cliënt geeft hiervoor vooraf schriftelijk toestemming door het tekenen van het machtigingsformulier.
Aanvragen kunnen onder meer worden ingediend voor woninginrichting, kleding, leefgeld, bedden, fietsen, keukenapparatuur, spullen voor kinderen, babybenodigdheden etc. HiBO is er niet om schulden af te lossen. Echter als financiële problemen de hulpverlening ernstig belemmeren en de lopende schuldhulpverlening doorkruisen of op losse schroeven zetten, dan neemt HiBO zo’n aanvraag wel in behandeling. HiBO neemt geen aanvragen in behandeling die verband houden met bewuste en/of moedwillige fraude en/of misdrijf.
Beoordelingsproces
HiBO beoordeelt elke aanvraag op individuele basis. Er zijn dus geen vaste criteria en het toegekende heeft geen algemene geldigheid. HiBO gaat uit van functionaliteit. Met andere woorden: de aanschaf dient doelmatig en noodzakelijk te zijn, geen luxe dus. Een toekenning van HiBO heeft de vorm van een gift.
Bij honorering van de aanvraag geeft HiBO het geld niet in handen van de cliënt, maar wordt het bedrag overgemaakt op de rekening van de organisatie waar de hulpverlener werkzaam is. Van daaruit doet de hulpverlener de betaling. HiBO acht de hulpverlener dan ook verantwoordelijk voor de juiste besteding.
Alleen erkende hulpverleners, in de breedste zin van het woord, kunnen aanvragen indienen. Aanvragers kunnen zijn: een huisarts, maatschappelijk werker, een medewerker van Vluchtelingenwerk, een thuiszorgmedewerker, een advocaat, een sociaal raadsman, een bewindvoerder, een geestelijk verzorger etc.
HiBO behandelt de ingediende aanvragen de tweede vrijdag van elke maand. Als de hulpverlener van mening is dat de aanvraag spoedeisend is, dan moet deze dat bij de indiening duidelijk aangeven. Als het HiBO-bestuur ook vindt dat haast geboden is, wordt de aanvraag zo mogelijk binnen een paar dagen behandeld.
Extra aandacht voor bepaalde doelgroepen
In principe maakt HiBO bij het beoordelen van de aanvragen geen onderscheid tussen de verschillende doelgroepen zoals jong, oud, eenoudergezin etc. Toch wil HiBO de komende jaren meer omzien naar kinderen in achterstand en ouderen in eenzaamheid. HiBO zal in contact met de hulpverleners daarvoor speciale aandacht vragen.